GWARANCJA BEZKARNOŚCI DLA NARUSZAJĄCYCH PRAWO W PROJEKCIE UC95

Zapewnienie bezkarności podmiotom naruszającym prawo poprzez stworzenie dziurawego systemu nadzoru rynku pojazdów kategorii podlegających harmonizowanemu prawu Unii w projekcie UC95.

          Proponowane regulacje zapewnią bezkarność podmiotom wprowadzającym do obrotu nienowe pojazdy, bez uzyskania wymaganej ustawą krajowej decyzji o dopuszczeniu indywidualnym nienowego pojazdu. A wynikać to będzie z następujących przepisów:

Art. 1 W ustawie z dnia 14 kwietnia 2023 r. o systemach homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia (Dz. U. poz. 919) wprowadza się następujące zmiany:

6) w art. 14 dodaje się ust. 4–6 w brzmieniu:

5. Zakazuje się wprowadzania do obrotu nowego pojazdu, przedmiotu wyposażenia lub części bez wymaganego odpowiedniego: świadectwa homologacji typu UE, świadectwa homologacji typu WE, świadectwa homologacji typu ONZ, świadectwa homologacji typu EKG ONZ, świadectwa krajowej homologacji typu pojazdu dla pojazdów kategorii: C, R, S, T4.1, T4.2, świadectwa krajowej homologacji typu tramwaju, świadectwa krajowej homologacji typu trolejbusu, świadectwa homologacji typu WE dla pojazdów produkowanych w małych seriach, świadectwa krajowej homologacji typu dla pojazdów produkowanych w małych seriach, uznania świadectwa krajowej homologacji typu pojazdów produkowanych w małych seriach wydanego przez właściwy organ innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej, dopuszczenia jednostkowego pojazdu, dopuszczenia indywidualnego WE pojazdu, świadectwa krajowego indywidualnego dopuszczenia nowego pojazdu, świadectwa unijnego indywidualnego dopuszczenia pojazdu, uznania świadectwa krajowego indywidualnego dopuszczenia pojazdu wydanego dla nowego pojazdu zgodnie z art. 1 ust. 1 rozporządzenia 167/2013, art. 1 ust. 1 rozporządzenia 168/2013 albo art. 45 rozporządzenia 2018/858 przez właściwy organ innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej albo zezwolenia na wprowadzanie do obrotu przedmiotu wyposażenia lub części, które mogą stwarzać poważne zagrożenie dla właściwego funkcjonowania istotnych układów.

13) po rozdziale 6 dodaje się rozdział 6a w brzmieniu:

„Rozdział 6a Administracyjne kary pieniężne

Art. 71a. 1. Podmiot gospodarczy, który:

2) składa fałszywe oświadczenia lub dokumenty w toku procedur homologacyjnych lub nadzoru rynku lub podczas wprowadzania środków naprawczych, o których mowa w rozdziale 6; zataja dane lub specyfikacje techniczne, które mogłyby spowodować wycofanie z rynku pojazdu, przedmiotu wyposażenia lub części, lub odmowę wydania lub cofnięcie świadectwa homologacji typu UE, świadectwa homologacji typu WE, świadectwa homologacji typu ONZ, świadectwa homologacji typu EKG ONZ, świadectwa krajowej homologacji typu pojazdu dla pojazdów kategorii: C, R, S, T4.1, T4.2, świadectwa krajowej homologacji typu tramwaju, świadectwa krajowej homologacji typu trolejbusu, świadectwa homologacji typu WE dla pojazdów produkowanych w małych seriach, świadectwa krajowej homologacji typu dla pojazdów produkowanych w małych seriach, uznania świadectwa krajowej homologacji typu pojazdów produkowanych w małych seriach wydanego przez właściwy organ innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej, dopuszczenia jednostkowego pojazdu, dopuszczenia indywidualnego WE pojazdu, świadectwa krajowego indywidualnego dopuszczenia nowego pojazdu, świadectwa unijnego indywidualnego dopuszczenia pojazdu, uznania dopuszczenia jednostkowego pojazdu wydanego przez właściwy organ innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej, uznania świadectwa krajowego indywidualnego dopuszczenia pojazdu wydanego dla nowego pojazdu zgodnie z art. 1 ust. 1 rozporządzenia 167/2013, art. 1 ust. 1 rozporządzenia 168/2013 albo art. 45 rozporządzenia 2018/858 przez właściwy organ innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej, zezwolenia na wprowadzanie do obrotu przedmiotu wyposażenia lub części, które mogą stwarzać poważne zagrożenie dla właściwego funkcjonowania istotnych układów albo świadectwa homologacji montażu dodatkowej instalacji zasilania gazem pojazdu; (…)

– podlega administracyjnej karze pieniężnej do wysokości sześciokrotności przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 68k ust. 1, ogłaszanego za czwarty kwartał roku poprzedzającego nałożenie kary, za każdy pojazd, przedmiot wyposażenia lub część, w odniesieniu do których dopuszczono się naruszeń. Nałożenie administracyjnej kary pieniężnej na podstawie pkt 1 nie wyłącza odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń, o której mowa w art. 233 § 1 i 6 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny.

* * *

Z powyższych przepisów odnoszących się wyłącznie do nowego pojazdu wynika, że wprowadzenie do obrotu pojazdu nienowego, na który właściciel (podmiot gospodarczy importer/dystrybutor) nie uzyska krajowego dopuszczenia indywidualnego pojazdu nienowego i wprowadzi go do obrotu nie będzie podlegało żadnym sankcjom administracyjnym, co w dużej mierze będzie zapewniać bezkarność dla podmiotów naruszających obowiązek określony w art. 13 ust. 3a po zmianach, co będzie niezgodne z art. 72 ust. 1 rozporządzenia 167/2013, art. 76 ust. 1 rozporządzenia 168/2013 i art. 84 ust. 1 rozporządzenia 2018/858. Ewentualne kary zostaną nałożone na taki podmiot wyłącznie, gdy prokuratorowi uda się udowodnić działanie świadome, stanowiące przestępstwo. W innym przypadku jedyną dolegliwością dla podmiotu gospodarczego wprowadzającego bezprawnie do obrotu pojazd, na który nie wydane zostało świadectwo krajowego dopuszczenia indywidualnego dla nienowego pojazdu będzie ewentualne roszczenie kolejnego właściciela pojazdu w zakresie prawa rękojmi za wady ukryte ( wadę prawną ) na zasadach określonych w kodeksie cywilnym. Jednak negatywne konsekwencje takiej regulacji ponosić będzie wyłącznie końcowy właściciel pojazdu narażony na długotrwały proces sądowy w postępowaniu cywilnym.

Tym sposobem wszelkie negatywne skutki dysfunkcyjności krajowego systemu nadzoru rynku ponosić będzie wyłącznie obywatel RP, co będzie szczególnie dotkliwe w sytuacji znikającego podmiotu gospodarczego, który wprowadził pojazd do obrotu bez homologacji i wymaganego dopuszczenia indywidualnego. Obniżać to będzie zaufanie obywateli do organów państwa, co jest sprzeczne z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawa.

Dysfunkcjonalność systemu nadzoru rynku będzie wspierana poprzez art. 68s ust. 10 ustawy, który w obecnym brzmieniu jest niezgodny z motywem 40 rozporządzenia UE 2019/1020 o nadzorze rynku w zakresie kompetencji wskazujących, że TDT będzie mógł pozyskiwać pojazdy pod ukrytą tożsamością jedynie w sposób nieodpłatny co by znaczyło, że nie będzie posiadać kompetencji do dokonywania zakupów kontrolowanych czyli, że prewencyjna funkcja nadzoru rynku będzie iluzoryczna.

Rozporządzenie UE 2019/1020 o nadzorze rynku:

Motyw 40

40) Organy nadzoru rynku powinny mieć możliwość kontroli zgodności produktów, które mają zostać udostępnione na rynku, z unijnym prawodawstwem harmonizacyjnym oraz pozyskania dowodów niezgodności. Powinny zatem być uprawnione do pozyskiwania produktów, a jeżeli dowodów nie można uzyskać w inny sposób – do zakupu produktów pod ukrytą tożsamością.

Proponowana regulacja w projekcie UC 95 w powyższym względzie jest następująca:

Art.68s 1. Dyrektor TDT jako organ nadzoru rynku jest uprawniony do:

(…) 10) nieodpłatnego pozyskiwania od podmiotów gospodarczych pojazdów, przedmiotów wyposażenia lub części, w tym pod ukrytą tożsamością, w celu poddania ich badaniom i inżynierii odwrotnej na potrzeby ustalenia i uzyskania dowodów, czy pojazd, przedmiot wyposażenia lub cześć są zgodne z wymaganiami lub nie stwarzają ryzyka;

* * *

Taki zapis wyklucza możliwość dokonywania zakupów przez TDT pod ukrytą tożsamością.

Ponadto by zapewnić możliwość nadzoru legalności pojazdów w obrocie Dyrektor TDT powinien mieć zapewnione kompetencje poprzez zmianę poniższego brzmienia przepisu ustawy na:

Art.1 ust.4) w art. 3:

c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. (…) Dyrektor TDT wykonuje funkcję organu nadzoru rynku w rozumieniu art. 3 pkt 3 rozporządzenia 2019/1020 w odniesieniu do pojazdów kategorii objętych zakresem powyższych rozporządzeń wspólnotowych oraz w odniesieniu do krajowej homologacji typu pojazdu, krajowego dopuszczenia indywidualnego pojazdu nowego i nienowego, homologacji dodatkowej instalacji zasilania gazem pojazdu (…)

W art. 53b należałoby dodać w ust. 2 pkt 4) w następującym brzmieniu:

4) w przypadku nie wykonania nakazu, o którym mowa w pkt 3) wystąpić do KAS o odzyskanie pojazdu, w celu wycofania z użytkowania na koszt podmiotu, który nie wykonał nakazu.

 

Radecki