CIĄGNIK ROLNICZY BEZ HOMOLOGACJI ODPADEM

Ciągnik bez homologacji odpadem.

I odpowiedź na pytanie, kto ponosi odpowiedzialność za nielegalne przemieszczanie odpadu w postaci uszkodzonego pojazdu bez pierwszej części zagranicznego DR!

8 kwietnia 2025 r. NSA orzekł w sprawie skargi kasacyjnej G. R. od wyroku WSA w Warszawie z 4 kwietnia 2023 r., sygn. akt IV SA/Wa 2608/22 w sprawie ze skargi G. R. na postanowienie Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z 28 września 2022 r., nr DTPO-NPOP.400.116.2022.3.SD w przedmiocie zobowiązania do zagospodarowania odpadów.¹

Wcześniejszym wyrokiem z 4 kwietnia 2023 r., sygn. akt IV SA/Wa 2608/22 WSA w Warszawie (dalej: Sąd I instancji, WSA) oddalił skargę G. R. na postanowienie Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (dalej: GIOŚ, organ) z 28 września 2022 r., nr DTPO-NPOP.400.116.2022.3.SD w przedmiocie zobowiązania do zagospodarowania odpadów.

Z powyższym rozstrzygnięciem WSA nie zgodził się G. R. (dalej: skarżący kasacyjnie) i w skardze kasacyjnej zarzucił zaskarżonemu wyrokowi naruszenie przepisów postępowania argumentując m.in.:

1. rzekomo Sąd I instancji pominął dowód z opinii biegłego we fragmencie, cyt.: „Pojazd może być dopuszczony do ruchu po przeprowadzeniu stosownego BT w odpowiedniej SKP. W myśl wytycznych korespondentów nr 9 pojazd nie stanowi odpadu – naprawie lub wymianie podlegają elementy zewnętrzne pojazdu„.

2. przedwczesne wykonanie wyroku WSA będzie skutkować nieodwracalną szkodą po stronie skarżącego kasacyjnie (utylizacja w pełni zdatnego do remontu ciągnika).

3. wniósł o dopuszczenie dowodu z fotografii kolorowych na okoliczność stanu technicznego przedmiotowego ciągnika, a tym samym wykazania błędnej kontroli dokonanej przez Sąd I instancji w oparciu o fotografie czarno-białe. Przedłożone wraz ze skargą kasacyjną kolorowe zdjęcia wskazują wprost, iż ciągnik był w dobrym stanie technicznym, uszkodzeniu uległo wnętrze kabiny – zapalenie się fotela. Nawet część szyb ciągnika nie pękła w skutek działania temperatury. Nadtopione elementy kokpitu nadają się do wymiany i po tych prostych zabiegach ciągnik rolniczy mógłby być użytkowany jako całkowicie sprawny.

4. Powołany w sprawie biegły rzeczoznawca wyraźne zaznaczył, że w stanie jego wiedzy tj. osoby posiadającej wiadomości specjalne, cyt.: „pojazd nie stanowi odpadu – naprawie, lub wymianie podlegają elementy zewnętrzne pojazdu„.

5. Brak możliwości poruszania się samodzielnego pojazdu należy oceniać jako faktyczny brak możliwości, a nie brak zdatności do takiego poruszania się jest daleko idącym nadużyciem, tym bowiem tokiem myślenia brak kierownicy albo fotela kierowcy całkowicie sprawnego samochodu przesądzałoby o konieczności zakwalifikowania go jako niesprawnego pojazdu i powinno przemawiać za uznaniem go za odpad. Wymiana tapicerki, fotela i panelu w samochodzie osobowym jest czynnością, która nie wymaga dokonania homologacji i jest praktykowana ze względów estetycznych – tzw. autotunig.

6. Uznanie, iż tego typu czynności naprawcze są równoznaczne z przetwarzaniem odpadów jest całkowicie niezasadne i oderwane od realiów życiowych.

Zdaniem NSA doszło w tym przypadku do próby zagospodarowania odpadu o kodzie 16 01 04* w postaci uszkodzonego ciągnika rolniczego, przemieszczonego z terytorium Norwegii na terytorium Polski przez przedsiębiorcę posiadającego decyzję właściwego organu w zakresie przetwarzania odpadów o kodzie 16 01 04* w postaci ww. pojazdu.²

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach³, przez odpady rozumie się każdą substancję lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć, lub do których pozbycia się jest obowiązany.⁴

Na naszą uwagę zasługuje w tym przypadku to następujące stwierdzenie NSA, cyt.:

• „Nabycie przez pojazd statusu odpadu uzależnione jest od tego, czy w momencie przekroczenia granicy może być on wykorzystywany zgodnie z jego pierwotnym przeznaczeniem, a zatem, czy może on poruszać się po drogach.

• Z tej przyczyny, w postępowaniu w sprawie dotyczącej międzynarodowego przemieszczania odpadów nie bada się możliwości przywrócenia pojazdowi stanu technicznego umożliwiającego dopuszczenie do ruchu drogowego.

• To, co stanie się w przyszłości z pojazdem, nie ma wpływu na uzyskanie przez niego statusu odpadu.

• Decydujące znaczenie dla uznania danego przedmiotu za „odpad” ma jego stan w chwili sprowadzenia na terytorium Polski, który w przypadku pojazdów wycofanych z eksploatacji, wynika ze statusu prawnego oraz stanu technicznego danego pojazdu, a także woli poprzedniego posiadacza.”

O kwalifikacji danego przedmiotu jako odpadu rozstrzyga przesłanka pozbycia się, stanowiąca działanie faktyczne, zamierzone lub nakazane (animus). Przesłankę tę można więc ocenić wyłącznie na podstawie zachowania posiadacza przedmiotu, z uwzględnieniem okoliczności obiektywnych umożliwiających odtworzenie zamiaru, jaki mu przyświecał w stosunku do tego przedmiotu. Chodzi tu o zasadniczą zmianę jego wykorzystania, odmienną od głównego przeznaczenia, do którego przestał się on nadawać, zwłaszcza gdy zmiana ta może spowodować negatywne następstwa dla człowieka lub środowiska.⁵

Według owych wskazówek, transgranicznie przemieszczany pojazd wypełnia definicję „odpadu” określoną w art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o odpadach, jeżeli:

1) poprzedni właściciel dokonał pozbycia się pojazdu uszkodzonego, posiadającego dokument własności pojazdu, z którego wynika, że nie nadaje się on do naprawy lub uległ kasacji („Certificate of Destruction”, „Damage Equal to the Value”, „For Parts Only”, „Non Rebuildable”, „Non Repairable” itp.);

2) poprzedni właściciel dokonał pozbycia się pojazdu uszkodzonego, posiadającego dokument pojazdu inny niż w pkt 1, a uszkodzony pojazd wymaga napraw wykraczających poza naprawy drobne określone w „Wytycznych korespondentów Nr 9 w sprawie przemieszczania odpadów w postaci pojazdów„;

3) z oświadczenia strony lub dokumentów (faktura) wynika, że zakupiono pojazd z przeznaczeniem na części;

4) przewożona jest część pojazdu lub pojedyncze części nienadające się do bezpośredniego zamontowania w pojazdach oraz części wymontowane z pojazdów, których ponowne użycie zagraża BRD lub negatywnie wpływa na środowisko.⁶

W rozpoznawanej sprawie konieczne naprawy przekraczałyby drobne naprawy. Z dokumentacji zgromadzonej w sprawie wynika, że omawiany pojazd został sprowadzony i zgłoszony do procedury celnej w stanie uszkodzonym – był spalony i wymagał napraw w warunkach warsztatowych. W wyniku pożaru zniszczeniu uległa kabina oraz wspornik pokrywy silnika, stopione zostały plastikowe i gumowe elementy na desce rozdzielczej, kierownicy, drzwiach i dachu. Stopieniu uległy również elementy aluminiowe i wiązki przewodów elektrycznych. Powyższe wynika z kopii faktury zakupu ciągnika, zdjęć, i opinii nr 38/07/2018 z 19 lipca 2018 r. sporządzonej przez certyfikowanego rzeczoznawcę z listy Ministra Infrastruktury inż. M. T., który w opinii i kalkulacji naprawy wskazał następujące elementy pojazdu:

• szkielet kabiny,

• osłona chłodnicy,

• szyba przednia wraz z uszczelką,

• zbiornik spryskiwaczy,

• ramię i pióro wycieraczki,

• lewe i prawe drzwi z uszczelkami,

• szyba tylna,

• dach kabiny.

Z oceny tej wynika również, że nadwozie jest uszkodzone w 5%, wyposażenia nadwozie w 100%, układ kierowniczy w 5%. Nie ulega przy tym żadnej wątpliwości, że również metalowe elementy wnętrza zostały poddane działaniu wysokiej temperatury.

Tym samym GIOŚ prawidłowo dokonał interpretacji tej sprawy, ponieważ zasadnie ustalił, że skarżący kasacyjnie ponosi odpowiedzialność za nielegalne przemieszczanie przedmiotowego pojazdu.

Ponadto NSA podkreślił, że skarżący kasacyjnie nie posiada kompletu dokumentów koniecznych do użytkowania pojazdu zgodnie z przeznaczeniem, w tym do jego rejestracji w WK/starostwie. Niezależnie od stwierdzonych uszkodzeń pojazdu strona powinna być w posiadaniu kompletnego DR (dowodu rejestracyjnego), a więc również części I ww. dokumentu, co w przypadku przeprowadzenia ewentualnej naprawy pojazdu umożliwiałoby jego rejestrację, a tym samym użytkowanie ww. pojazdu zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem.

Skarżący kasacyjnie przedstawił natomiast wyłącznie część II norweskiego dowodu rejestracyjnego, a zatem nawet gdyby dokonał on naprawy wskazanego pojazdu, to bez całego dowodu rejestracyjnego niemożliwe byłoby jego zarejestrowanie w Polsce co z kolei wskazuje, że nie mógłby być on dalej wykorzystywany jako pojazd.

I ten ciekawy wyrok przybliżył Wam

dziadek Piotra

– – – – – – – – – – – –