RAŻĄCE NARUSZENIE PRAWA W WK/STAROSTWIE, CZYLI POJAZD SPOZA UE I HOMOLOGACJA

Co z tą homologacją? Czyli zarejestrowano ciągnik rolniczy spoza UE i . . . . – co dalej z tym dość powszechnym i rażącym naruszaniem Prawa w naszej branży¹?

To była ta sprawa, o której pisał anonimowy (niestety) Autor z dnia wczorajszego.²

Dotyczy sprawy ze skargi na decyzję SKO w K. w przedmiocie stwierdzenia braku przesłanek do stwierdzenia nieważności decyzji o rejestracji pojazdu.

Decyzją z marca 2021 r., tamtejszy Starosta na wniosek K. Sp. z o.o., Spółka komandytowa z siedzibą w W., standardowo (?) zarejestrował pojazd, którym był ciągnik rolniczy spoza UE, tradycyjnie wydając DR oraz TR (tablice rejestr.).³

To jest jakaś ciekawostka, bo na ten moment nie wiemy, jak ten właśnie Prokurator dowiedział się o tej właśnie sprawie, i w tym właśnie momencie oraz w tym właśnie mieście, gdy takich przypadków były na terenie wszystkich WK/starostw w całej Polsce . . . . . . – tysiące, czy też może i więcej?

Być może skala tego zjawiska, polegającego na rażącym naruszeniu prawa – w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. – była już tak wielka, że ktoś się wreszcie zlitował, aby temu bezprawiu położyć kres?

Rejestracji tego ciągnika rolniczego dokonano na podstawie dokumentów wymaganych art. 72 ustawy, zaś ocena prawidłowości rozstrzygnięcia sprawy przez Starostę (organ pierwszej instancji) w drodze decyzji z marca 2021 r., sprowadza się do przesądzenia, czy zgłoszony do rejestracji pojazd można uznać za pojazd nowy, który obowiązkowo podlega procedurze homologacji i wymaga w celu rejestracji potwierdzenia spełnienia wymagań technicznych odpowiednich dla tego typu pojazdu. WK/starostwo przyjęło, że wszystkie dokumenty niezbędne do rejestracji tego ciągnika rolniczego zostały złożone wraz z wnioskiem o rejestrację, uznając tym samym, że nie są wymagane do rejestracji dokumenty przewidziane w art. 72 ust. 1 pkt 3 ustawy PoRD.

Bo pismem z grudnia 2021 r. Prokurator Rejonowy w W. (dalej „Prokurator”, „skarżący”), złożył do SKO sprzeciw od opisanej wyżej ostatecznej decyzji Starosty o rejestracji ciągnika rolniczego podnosząc, iż została wydana z rażącym naruszeniem prawa, w szczególności art. 72 ust. 1 pkt 3 ustawy PoRD i żądając stwierdzenia jej nieważności!

W uzasadnieniu sprzeciwu Prokurator wskazał, że cyt.:

„organ rejestrujący nie uzyskał:

• wymaganego świadectwa zgodności WE albo

• świadectwa zgodności wraz z oświadczeniem zawierającym dane i informacje o pojeździe

niezbędne do rejestracji i ewidencji pojazdu, dopuszczenia jednostkowego pojazdu, decyzji o uznaniu dopuszczenia jednostkowego pojazdu albo świadectwa dopuszczenia indywidualnego WE pojazdu, błędnie uznając, że nie są wymagane.”

W ocenie Prokuratora⁴, nie budzi wątpliwości, że w stosunku do ciągnika rolniczego dokument taki był wymagany, gdyż pojazd ten był rejestrowany po raz pierwszy na terenie państwa członkowskiego UE, a został sprowadzony z terenu państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej.

Nadto Prokurator powołał się na regulacje prawne dotyczące warunków wprowadzenia pojazdu do obrotu, w tym wymogi podlegania procedurze homologacji zawarte w przepisach ustawy PoRD oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 167/2013⁵ wskazując, że cyt.:

„przedmiotowy ciągnik rolniczy, jako pojazd nowy i dotychczas nierejestrowany na terenie Unii Europejskiej, został wyprodukowany poza jej granicami i importowany do Polski bez spełnienia wymagań obowiązujących w Unii w zakresie homologacji. Z uwagi na to nie powinien zostać zarejestrowany i dopuszczony do ruchu.”

W motywach rozstrzygnięcia organ wyjaśnił, że o rażącym naruszeniu prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. decydują łącznie trzy przesłanki:

1. oczywistość naruszenia prawa,

2. charakter przepisu, który został naruszony, oraz

3. racje ekonomiczne lub gospodarcze skutki,

które wywołuje decyzja, niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia obowiązującej zasady praworządności.

Oczywistość naruszenia prawa polega na rzucającej się w oczy sprzeczności pomiędzy treścią rozstrzygnięcia, a przepisem prawa stanowiącym jego podstawę prawną.⁶

W sposób rażący może zostać naruszony wyłącznie przepis, który może być stosowany w bezpośrednim rozumieniu, to znaczy taki, który nie wymaga stosowania wykładni prawa. Natomiast skutki, które wywołuje decyzja uznana za rażąco naruszającą prawo, to skutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia wymagań praworządności – gospodarcze lub społeczne skutki naruszenia, których wystąpienie powoduje, że nie jest możliwe zaakceptowanie decyzji, jako aktu wydanego przez organy praworządnego państwa.

Definicja legalna pojazdu nowego jest zawarta również w art. 3 pkt 37 rozporządzenia nr 167/2013, według którego „nowy pojazd” oznacza pojazd, który nigdy wcześniej nie był rejestrowany ani dopuszczony.

Pojęcie „rejestracja”, w myśl art. 3 pkt 38 ww. rozporządzenia, oznacza administracyjne zezwolenie na dopuszczenie pojazdu, w tym do ruchu drogowego, obejmujące identyfikację pojazdu i nadanie mu numeru seryjnego znanego jako numer rejestracyjny, na stałe, czasowo lub na krótki okres.

Pojęcie „dopuszczenia”, w myśl art. 3 pkt 40 rozporządzenia nr 167/2013 oznacza, że jest to pierwsze wykorzystanie w UE pojazdu, układu, komponentu, oddzielnego zespołu technicznego, części lub wyposażenia zgodnie z ich przeznaczeniem.

Porównanie treści definicji „pojazdu nowego” zawartych w ustawie oraz rozporządzeniu nr 167/2013 dowodzi, że nie są one tożsame.

Nasza ustawa PoRD nie definiuje pojęcia „rejestracji”, ani „dopuszczenia”, jak również nie wskazuje, że rejestracja może mieć miejsce jedynie na terenie Unii Europejskiej. Co więcej, z art. 72 ust. 2a ustawy wynika wyraźnie, że za pojazd zarejestrowany uważa się również pojazd sprowadzony z terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim UE, jak w niniejszym przypadku, a fakt takiej rejestracji skutkuje w konsekwencji brakiem wymogu dołączenia do wniosku dokumentów potwierdzających spełnienie przez pojazd odpowiednich wymagań technicznych (świadectwa homologacji typu WE).

Z kolei w świetle przepisów rozporządzenia nr 167/2013 pojazdem nowym jest każdy pojazd sprowadzony spoza Unii, gdyż rejestracja jest zezwoleniem na dopuszczenie pojazdu, natomiast pojęcie „dopuszczenia” związane jest wyłącznie z terytorium Unii Europejskiej. Tak więc bez znaczenia dla przepisów rozporządzenia nr 167/2013 pozostaje okoliczność rejestracji pojazdu w kraju niebędącym państwem członkowskim Unii, gdyż fakt takiej rejestracji nie powoduje, że określony pojazd nie będzie uznany za nowy, a zatem że nie będzie podlegał odpowiednim procedurom nadzoru rynku.

Kwestia uznania za pojazdy nowe ciągników z państwa trzeciego była także analizowana przez ETS (Europejski Trybunału Sprawiedliwości), który w swoim wyroku w sprawie C-513/15 stwierdził, że używany ciągnik z państwa trzeciego, który nie posiada homologacji typu WE i jest przeznaczony do użytku po raz pierwszy w Unii Europejskiej, jest „nowym pojazdem”.

W ocenie Prokuratora, WK/starostwo oraz potem SKO nie dokonało żadnej wykładni prawa, lecz zastosowało przepisy ustawy, które jako sprzeczne z ww. Rozporządzeniem nr 167/2013, nie mogą być stosowane z uwagi na prymat Prawa UE. Niewątpliwe zarejestrowany ciągnik rolniczy powinien być uznany za „pojazd nowy” zgodnie z definicją wynikającą z art. 3 pkt 37 w zw. z art. 3 pkt 38 w zw. z art. 3 pkt 40 rozporządzenia nr 167/2013, gdyż nie był wcześniej rejestrowany, ani dopuszczony na terenie krajów członkowskich UE.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie zważył co następuje: skarga Prokuratora okazała się zasadna. Tym samym, wcześniejsza decyzja o rejestracji tego ciągnika rolniczego spoza UE okazała się wadliwa prawnie (sic!)! Albowiem, w art. 72 ust. 2 pkt 1 ustawy PoRD przewidziano, że wymagania, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 3 nie dotyczą pojazdu, który był już zarejestrowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zatem jedynym kryterium, które zwalnia organ od obowiązku żądania przedłożenia tych dokumentów jest okoliczność uprzedniej rejestracji pojazdu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. W każdym innym wypadku, dokonujący rejestracji obowiązany jest dokumenty te przedłożyć.

dP

– – – – – – – – – – – – – –