POZORNA UMOWA O PRACĘ OJCA Z SYNEM

Pozorna umowa o pracę ojca z synem w naszej branży i rola naszego Kolegi w tej sprawie.

16 marca 2023 r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie rozpatrywał sprawę uczestnika naszej branżowej gry o inicjałach K. M.¹, przeciwko ZUS Oddział w Koszalinie.² Sprawa dotyczyła ustalenia ewentualnego obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym.

Sąd Apelacyjny rozpatrywał tę sprawę na skutek apelacji płatnika składek i ubezpieczonego od wcześniejszego wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie z 27 maja 2022 r.³

Organ rentowy, jakim jest ZUS, Oddział w K., decyzją z 20 grudnia 2021 r.⁴ stwierdził, że R.M.⁵ (i jednocześnie syn przedsiębiorcy posiadającego SKP o inicjałach K. M.) nie podlega – jako pracownik płatnika składek K. M. – obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 20 sierpnia 2021 r., albowiem:

• w rzeczywistości nie doszło do nawiązania stosunku pracy,

• zgłoszenie R. M. do ubezpieczeń społecznych miało na celu wyłącznie zapewnienie mu prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego,

• dzięki temu zatrudnieniu płatnik składek K. M. (i jednocześnie ojciec) korzystał z dofinansowania na podstawie umowy zawartej z PUP i nie musiał zwracać otrzymanych z tego tytułu środków,

• zgłoszenie zostało dokonane w zamiarze, by pracodawca i jednocześnie właściciel jednej z naszych SKP przez dłuższy okres czasu nie ponosił kosztów zatrudnienia pracownika, przerzucając ten ciężar na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych,

• dokumenty przedłożone przez płatnika składek oraz złożone przez strony wyjaśnienia nie potwierdziły jednoznacznie, że R. M. świadczył pracę na rzecz płatnika K. M.,

• K. M. (strona) nie przedłożył dokumentów dowodzących, że R. M. posiadał stosowne kwalifikacje do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku. Natomiast te złożone mogły zostać sporządzone wyłącznie na potrzeby postępowania,

• jako świadków wykonywania pracy przez R. M. (syn K. M.) wskazano pracowników firmy z informacją o zajmowanych stanowiskach, jednakże bez podania danych kontaktowych (sic!). Taka postawa mogła (zdaniem ZUS-u) wskazywać, że pracownicy nie mogli w rzeczywistości potwierdzić pracy R. M., ponieważ jej nie świadczył,

• nie przedłożono zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego brak przeciwwskazań do wykonywania pracy,

• na brak świadczenia pracy (przez R. M.) może wskazywać oświadczenie naszego Kolegi B. W., do którego organ zwrócił się z prośbą o podanie informacji na temat zatrudnienia R. M.. Nasz Kolega potwierdził pracę R. M. na rzecz płatnika K. M., ale jednak w innym okresie i na innym stanowisku pracy. Z oświadczenia tego jasno wynika, że końcowa data zatrudnienia R. M. to grudzień 2020 r.

Powyższe wskazuje, że jednak nie doszło do ponownego nawiązania stosunku pracy od 20 sierpnia 2021 r.

Z informacji uzyskanych od płatnika składek (K. M.) wynika, że był zmuszony – z uwagi na wcześniej zawartą umowę z PUP – zatrudnić osobę na stanowisku operator – mechanik pomocy drogowej. Tymczasem z analizy konta płatnika wynika, że 1 lipca 2021 roku wyrejestrowany został jeden z dotychczasowych pracowników.

Natomiast R. M. – z końcem lipca 2021 roku – wyrejestrował prowadzoną działalność, zaś już 13 sierpnia 2021 roku zgłosił się w PUP jako osoba bezrobotna.

W ocenie ZUS było to celowe działanie, gdyż płatnik wskazał go następnie w PUP jako bezrobotnego kandydata do zatrudnienia.

Podważa to wiarygodność oświadczenia R. M., że o możliwości zatrudnienia dowiedział się w PUP. Z tytułu prowadzonej wcześniej działalności nie nabył prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, natomiast jako pracownik nie podlegałby trzymiesięcznemu okresowi wyczekiwania na wypłatę świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.

Natomiast płatnik składek (K. M.) mając podpisaną z PUP umowę o refundację kosztów wyposażenia stanowiska, był zobowiązany do zatrudnienia pracownika.

Zdaniem ZUS, wszystkie w/w fakty świadczą na niekorzyść stron (K. M./R. M.) i wskazują, że umowa o pracę została zawarta między nimi dla pozoru, w celu zabezpieczenia świadczeń z ubezpieczenia chorobowego dla ubezpieczonego i zachowania dotacji z tytułu umowy zawartej z PUP – dla płatnika.

Złożone w ZUS dokumenty ubezpieczeniowe nie są wystarczającą podstawą do przyjęcia, że czynność prawna w postaci nawiązania stosunku pracy w rozumieniu przepisu art. 22 Kodeksu pracy została faktycznie dokonana. Istotne jest bowiem faktyczne świadczenie pracy przez pracownika. Podleganie ubezpieczeniom społecznym wynika z rzeczywistego zatrudnienia i nawiązania faktycznego stosunku pracy, a nie z samego faktu sporządzenia dokumentu zgłoszeniowego i przekazania go do ZUS.⁶

Pracodawca K. M. – w tej sprawie – złożył niezbyt ciekawe oświadczenie na temat naszego Kolegi B. W.:

1. Oświadczył mianowicie, że nasz Kolega (B. W.) powiedział nieprawdę (???), gdy w okresie do końca 2020 roku R. M. miał swoją firmę, którą się zajmował, a zatem nie mógł pracować u płatnika.

2. Wyjaśnił, że B. W. pracuje na jego SKP jako uprawniony diagnosta samochodowy, na wyodrębnionym stanowisku, a zatem rzekomo nie posiada żadnych informacji odnośnie tego – kogo, kiedy i na jakim stanowisku zatrudniał.

Przedsiębiorca K. M. 4 lipca 2019 roku zawarł z dyrektorem PUP umowę o refundację kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego. Refundacja dotyczyła stanowiska operatora pomocy drogowej – osoby obsługującej pojazd-lawetę do przewożenia pojazdów, opiewała na kwotę 25.000 złotych brutto, którą uzyskał i przeznaczył na wyposażenie pojazdu typu dostawczego w platformę do transportu samochodów, składającą się z najazdów i wciągarki. Zgodnie z umową był zobowiązany do zatrudnienia osoby bezrobotnej skierowanej przez starostę na zorganizowanym w ramach dofinansowania stanowisku pracy, w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej 24 miesięcy, w terminie 2 miesięcy od zawarcia umowy. Warunek ten uważało się za spełniony jeżeli na dodatkowo zorganizowanym stanowisku pracy skierowany bezrobotny lub kolejno kilku bezrobotnych pozostawali w stosunku pracy o łącznym okresie zatrudnienia wynoszącym co najmniej 24 miesiące. Tym samym nasz przedsiębiorca zobowiązał się do utrzymania stanowiska pracy przez okres co najmniej 24 miesięcy, a po ich upływie był zobowiązany do zatrudnienia skierowanego bezrobotnego dodatkowo na okres kolejnych 3 miesięcy.

Gdy w procesie odwoławczym sprawa ta trafiła do Sądu Okręgowego, to okazało się, iż jedynymi dowodami poza zeznaniami samych stron (K.M./R.M.), które miały przecież oczywisty interes w składaniu oświadczeń określonej, korzystnej dla nich treści, były zeznania jeszcze dwóch świadków – D. K. i Z. P., którzy wprawdzie wskazali, że widywali R. M. w pracy, ale z uwagi na pełnienie stanowisk – odpowiednio – w warsztacie i na SKP, nie byli w stanie potwierdzić wykonywania przezeń (dotyczy R. M.) obowiązków codziennie, poza dniami wolnymi od pracy i w pełnym wymiarze czasu pracy, a zatem w zakresie określonym zawartą między stronami umową o pracę.

Potwierdza to jedną z tez zgłoszonych w imieniu ZUS, że nawet jeśli R. M. wykonywał jakieś czynności na rzecz odwołującego, miały one charakter pomocy pomiędzy najbliższymi członkami rodziny, a niekoniecznie stosunku pracy. Bezspornym było przecież, że już od lat uczestnik wspierał w ten sposób ojca, w tym przejściowo na zasadzie umowy pomiędzy przedsiębiorcami, gdy prowadził swoją firmę pomocy drogowej pod adresem tożsamym z adresem przedsiębiorstwa odwołującego.

Kierując się powyższymi ustaleniami, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie. Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodzili się płatnik i ubezpieczony, którzy w tożsamych apelacjach zaskarżyli wyrok w całości.⁷

 

Sąd Apelacyjny uznał, że apelacje ubezpieczonego (R. M.) i płatnika składek (K. M.) nie zasługiwały na uwzględnienie.⁸

Kierując się zasadą:

trzymaj się Prawa z zniknie każda obawa,

ten wyrok przybliżył Wam także

dziadek Piotra

– – – – – – – – – – – – – – – – –