ZUŻYTY BIEŻNIK OPONY W WYROKU WSA

Zużyty bieżnik, to usterka, czy domniemanie usterki? Co można skontrolować na drodze i jakie narzędzia należy w tym celu wykorzystać?

Czytając ten wyrok WSA doszedłem do wniosku, że sentencja tego wyroku także dotyczy – w jakiejś części – naszego środowiska zawodowego.

Chodzi tu o nieprawomocne jeszcze orzeczenie wyroku WSA w Rzeszowie z dnia 3 grudnia 2019 r.¹ Sprawa ta odbyła się ze skargi przedsiębiorcy o inicjałach P.S. na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z lipca 2019 r. w przedmiocie wymierzenia mu kary pieniężnej za rzekome naruszenie przepisów o transporcie drogowym.

Przedmiotem skargi tego przedsiębiorcy była decyzja Głównego Inspektora Transportu Drogowego, którą utrzymano w mocy decyzję Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego z kwietnia 2019 r. o nałożeniu na niego kary pieniężnej w wysokości 2.000 zł.²

Z ustaleń organu I instancji (WITD) wynika, że 8 kwietnia 2019 r. w L. zatrzymano do kontroli drogowej zespół pojazdów składający się z samochodu ciężarowego marki DAF i naczepy marki SCHWARZMUELLER, którym osobiście kierował tenże przedsiębiorca. W trakcie czynności kontrolnych stanu technicznego naczepy kontrolujący stwierdzili usterkę w postaci nadmiernie zużytego bieżnika opony na pierwszej osi z lewej strony, którą zakwalifikowano, jako niebezpieczną.³

W swoim odwołaniu przedsiębiorca P.S. zarzucił, jego pojazd powinien być skierowany do BT przez Uprawnionego Diagnostę Samochodowego na SKP, albowiem:

• stwierdzona usterka nie miała charakteru niebezpiecznego,

• kontrolujący nie odnotowali w protokole sposobu pomiaru bieżnika, ani tego, na jakiej powierzchni stwierdzono zużycie,

• opisane zużycie obejmowało mniej niż 1/3 części powierzchni czoła bieżnika, ale nie wiązało się z uszkodzeniem poszycia opony,

• kontrolujący inspektor nie posiadał uprawnień do dokonywania sprawdzenia stanu technicznego pojazdu i wydawania oceny w tym przedmiocie, czym naruszono wymagania określone w dyrektywie 2014/47/UE,

• kontrolujący inspektor nie posiadał także stosownych przyrządów pomiarowych.

Ponadto w protokole z kontroli nie wskazano stanu (głębokości) bieżnika, a na uchybienie to wskazywał w toku postępowania administracyjnego. Zakwalifikowanie stwierdzonej usterki jako niebezpiecznej było wadliwe. Naruszenie dotyczyło bowiem opony znajdującej się nie w ciągniku, a w naczepie. Zużycie bieżnika nie przekraczało 1/3 szerokości czoła bieżnika, co jest dopuszczalną normą, poniżej której Okręgowe SKP dopuszczają oponę do użytku. Opona posiadająca zużyty bieżnik, jednak w części nieprzekraczającej 1/3 powierzchni czoła, bez uszkodzenia poszycia opony, jest zgodnie z tymi wytycznymi zdatna do użytku. Ponadto zużycie bieżnika na pozostałej części opony nie było większe od dopuszczalnego. W związku z powyższym nie można było rzeczonej opony zakwalifikować jako posiadającej usterkę niebezpieczną.⁴

Ale organ odwoławczy utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy uznając, że w czasie kontroli wskazaną usterkę opisano w protokole kontroli, który ma cechy dokumentu urzędowego i z którym wiąże się domniemanie prawdziwości jego treści. Stanowi dowód tego, co zostało w nim stwierdzone. Protokół ten został podpisany przez kontrolowanego i nie wniesiono do niego zastrzeżeń. W przekonaniu organu w czasie kontroli, po podjęciu wstępnych czynności, brak było podstaw do kierowania pojazdu na szczegółową kontrolę techniczną na SKP, ponieważ już naocznie stwierdzono uszkodzenie opony. Organ nie uwzględnił zatem zarzutów odwołania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługiwała na uwzględnienie, zasadniczo z przyczyn naświetlonych przez skarżącego przedsiębiorcę P.S. Zaskarżone decyzje wydano z naruszeniem przepisów postępowania, bez dostatecznego wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności faktycznych sprawy. Uchybienia natury proceduralnej okazały się na tyle istotne, że mogłoby mieć wpływ na wynik sprawy.⁵

W ocenie Sądu stawiane przez przedsiębiorcę zarzuty niedostatecznego wyjaśnienia okoliczności faktycznych sprawy należało uznać za zasadne. W aktach sprawy, poza protokołem z kontroli i materiałem fotograficznym obrazującym stan opony, która miała w ocenie organów posiadać usterki kwalifikujące pojazd jako stwarzający poważne niebezpieczeństwo dla BRD nie ma innych dowodów potwierdzających tę okoliczność, a te dotychczas zgromadzone nie pozwalają na takie ustalenie. Z protokołu wynika, że z powodu stwierdzonej usterki kierowcy zatrzymano DR naczepy. Brakuje jednak badań szczegółowych stanu kwestionowanej opony, a zawarty w protokole i decyzjach opis stwierdzonej usterki jest nader lakoniczny i ogólny, który można by wykorzystać w wielu różnych sytuacjach/przypadkach. Kwestionując stan opony jedynie na podstawie oceny wzrokowej nie przeprowadzono jakichkolwiek innych pomiarów bieżnika opony przy użyciu stosownych przyrządów pomiarowych, które wskazywałby na głębokość pozostałej rzeźby bieżnika, co z kolei pozwoliłoby na wyciągnięcie wniosku, czy spełnia ona minimalne (progowe) wymagania dla tego elementu wyposażenia pojazdu. Nie stwierdzono bowiem (nie wykazano), aby opona miała odlane fabrycznie wskaźniki granicznego zużycia bieżnika, z którymi pozostały, stwierdzony podczas kontroli wzrokowej, bieżnik by się zrównywał, albo żeby głębokość bieżnika była mniejsza niż 1,6 mm, bądź aby na oponie zauważono widoczne pęknięcia lub naruszające ich osnowę. O takich bowiem cechach jest mowa w § 11 ust. 7 pkt 4 i 5 rozporządzenia z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia. Materiał fotograficzny ukazuje pewne zużycie (wytarcie) bieżnika po jednej – zewnętrznej – stronie opony (od brzegu – boku opony do pierwszego rowka bieżnika), ale nie ujawnia, aby opona była fizycznie uszkodzona w sposób znaczący lub przecięta, albo żeby kord opony był widoczny lub uszkodzony, albo aby widoczny był wskaźnik granicznego zużycia bieżnika opony bądź też głębokość rzeźby bieżnika opony była niezgodna z przepisami rozporządzenia w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia, jak określono to w pozycji 5.2.3 lit. d) i e) tabeli stanowiącej załącznik nr 1a do rozporządzenia z dnia 18 lipca 2008 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego.

Przepisy zawarte w tym załączniku pozwalały na kontrolę organoleptyczną (wzrokową, jak stanowi dyrektywa 2014/47/UE) całej opony przez przemieszczanie pojazdu do przodu i do tyłu, ale sam tylko opis usterki zawarty w protokole i włączone do akt kserokopie fotografii opony wykonane przez kontrolujących nie pozwalają, przy tak ograniczonym materiale dowodowym, na przypisanie przedsiębiorcy naruszenia BRD w postaci poruszania się pojazdem wyposażonym w oponę o nadmiernie zużytym bieżniku.⁶

Określone w pozycji 5.2.3. tabeli wytyczne dotyczące badania stanu opon podają, że stosuje się metodę badania kontroli wzrokowej całej opony poprzez obrót przemieszczenie pojazdu do przodu i do tyłu. Pod lit. d) i e) podano kryteria uznania stanu technicznego za niezadowalający i dotyczą one przypadków, w których stwierdza się:

d) – Znaczące uszkodzenie lub przecięcie opony – usterka poważna,

– Widoczny lub uszkodzony kord opony – usterka niebezpieczna,

e) – Widoczny wskaźnik zużycia bieżnika – usterka poważna,

– Głębokość bieżnika niezgodna z wymogami – usterka niebezpieczna.

„W przekonaniu Sądu materiał fotograficzny nie pozwala na przyjęcie, że organy poczyniły ustalenia, które pozwalałyby w jednoznaczny sposób przypisać przedsiębiorcy naruszenie polegające na wykonywaniu przewozu drogowego pojazdem posiadającym usterkę opon, kwalifikującą się jako niebezpieczna. Nie każdy bowiem uszczerbek w ogumieniu dyskwalifikuje oponę, a już z pewnością nie zawsze pozwala na kwalifikację usterki jako najpoważniejszego naruszenia. Zużycie opony jest normalnym procesem i skutkiem używania pojazdu silnikowego, a jako niebezpieczne traktowane są usterki takie, jak wyżej opisane w przepisach krajowych i unijnych.

Podkreślić należy, że z § 6a rozporządzenia w sprawie kontroli ruchu drogowego wynikało, że kontrola składała się z dwóch faz:

1. zasadniczej – tzw. wstępnej drogowej kontroli technicznej (ust. 1) oraz

2. szczegółowej (ust. 2), którą należało przeprowadzić w szczególności w przypadku, gdy zachodziło uzasadnione przypuszczenie, że pojazd zagraża BRD lub narusza wymagania ochrony środowiska.

Jeżeli zatem kontrolujący na podstawie tylko oceny wzrokowej (organoleptycznej) stanu technicznego opony nie byli w stanie ustalić, że zawiera ona usterki, takie jak: widoczny lub uszkodzony kord opony lub głębokość bieżnika niezgodna z wymogami, które uznane zostały przez prawodawcę krajowego i unijnego za usterki niebezpieczne, to powinni podjąć decyzję o konieczności poddania pojazdu szczegółowej kontroli, przy użyciu niezbędnych przyrządów pomiarowych.

W ponownie prowadzonym postępowaniu organ odwoławczy uwzględni wskazania wyrażone w uzasadnieniu i ponownie rozpatrzy sprawę. Jeżeli będzie dysponował taką możliwością uzupełni materiał dowodowy w niezbędnym zakresie, do którego można również włączyć chociażby wynik badania technicznego naczepy, której dowód rejestracyjny zatrzymano, pod warunkiem jego przydatności, tj. możliwości ustalenia, że ocenie Uprawnionego Diagnosty Samochodowego poddano zakwestionowaną oponę, a nie inną (zmienioną).

W okolicznościach sprawy konieczne będzie wykazanie albo poziomu głębokości bieżnika kwestionowanej opony albo widocznego lub uszkodzonego kordu opony.”

= = = = = = = =

I ten ciekawy wyrok przybliżył Wam

dP

– – – – – – – – – – – – – – – –