POLICJA PRZEGRAŁA Z PKS W SPRAWIE PĘKNIĘTEJ SZYBY AUTOBUSU

Przegrana potyczka prawna Policji z PKS w sprawie pękniętej szyby w autobusie, które znajdowało się . . . . – ?¹ Czy szczecińska Policja nie potrafi ze zrozumieniem przeczytać przepisu w sprawie różnicy między UD a UI?

7 kwietnia 2022 r. WSA w Szczecinie rozpatrywał sprawę ze skargi S.-P. P. K. S. w Policach na czynność Komendanta Miejskiego Policji w Szczecinie w przedmiocie zatrzymania DR.

W styczniu 2022 r. S. – P. Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Spółka z o.o. w Policach wniosła skargę do WSA w Szczecinie na czynność zatrzymania DR autobusu SOLARIS przez funkcjonariusza Komendy Policji w grudniu 2021 r., wnosząc o stwierdzenie bezskuteczności tej czynności oraz o zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi Spółka wyjaśniła, że jako powód zatrzymania DR wskazano art. 132 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy PoRD, a w skierowaniu na DBT pojazdu wskazano także pkt 3.2.A załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 listopada 2019 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego oraz art. 81 ust. 11 pkt 1 ustawy PoRD. Albowiem dokonana przez pracowników Spółki ocena lewej szyby czołowej wykazała faktycznie jej niewielkie pęknięcie (odprysk) poza obszarem oczyszczanym przez wycieraczki szyby przedniej.

Spółka podniosła ten argument, że zgodnie z pkt 3.2 lit. a) załącznika nr 1 do rozporządzenia z dnia 5 listopada 2019 r., pęknięcie szyby poza obszarem oczyszczanym przez wycieraczki szyby przedniej należy do kategorii usterki – „drobna„.²

A tym samym, funkcjonariusz Policji zatrzymując w tym przypadku DR autobusu w sposób rażący naruszył art. 132 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy PoRD.

Spółka zaznaczyła, że pismem z grudnia 2021 r., domagała się niezwłocznego uchylenia i stwierdzenia bezskuteczności czynności zatrzymania DR przez Komendanta Policji, jednak ten w udzielonej jej odpowiedzi uznał zatrzymanie tego DR za prawidłowe.

Spółka dodatkowo wskazała, że przednie szyby autobusów są wykonane jako klejone (nie rozpadają się na kawałki) i nie występuje zagrożenie dla BRD w przypadku niekontrolowanego – wg Policji – powiększenia się uszkodzenia w trakcie eksploatacji pojazdu.

W odpowiedzi na skargę Spółki do WSA w Szczecinie Komendant Miejski Policji wniósł o jej oddalenie. Powołując się na treść art. 132 ust. 1 pkt 1 lit. a) PoRD, organ wskazał, że policjant zatrzyma DR w razie uzasadnionego przypuszczenia, że pojazd zagraża bezpieczeństwu w szczególności po wypadku drogowym, w którym zostały uszkodzone elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy. Zdaniem Komendanta, sformułowanie „uzasadnione przypuszczenie” jest tożsame z wyrazem domniemanie, zdolność przewidywania. Funkcjonariusz Policji mając wieloletnie doświadczenie zdobyte w Wydziale Ruchu Drogowego oraz nabytą wiedzę podczas szkoleń, podjął decyzję o zatrzymaniu tego DR, gdyż przypuszczał, że odprysk, od którego odchodzą pęknięcia na szybie przedniej, może zagrażać BRD.

Co prawda wskazany przez funkcjonariusza w „pokwitowaniu zatrzymania dokumentu” w rubryce powód zatrzymania, art. 132 ust. 1 pkt 1 ustawy PoRD ma charakter ogólny, jednak w skierowaniu / wniosku o skierowanie – na dodatkowe badania techniczne, stanowiącym integralną część tego pokwitowania, funkcjonariusz wpisał art. 81 ust. 11 pkt 1 tej ustawy. Wskazał też numer pozycji zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia w sprawie kontroli ruchu drogowego z punktu 3.2 lit. a) – pęknięcia lub przebarwienia szyby szklanej lub z tworzywa poza obszarem oczyszczanym przez wycieraczki szyby przedniej – stanowiące usterkę drobną oraz ograniczone widzenie w obszarze oczyszczanym przez wycieraczki szyby przedniej lub niewidoczne lusterka zewnętrzne – stanowiące usterkę poważną.

Zdaniem organu, wpisanie podstawy prawnej ogólnej i dodatkowo podstawy z punktu 3.2 lit. a) załącznika nr 1 do rozporządzenia jest konsekwencją tego, że ustawodawca nie przewidział wszystkich możliwych usterek. Komendant zaznaczył, że usterki niewymienione w tym załączniku ocenia się pod względem zagrożenia jakie stwarzają dla BRD. Jednocześnie stosownie do § 13 ust. 2 rozporządzenia, w razie uzasadnionego przypuszczenia, że pojazd zagraża bezpieczeństwu ruchu lub narusza wymagania środowiska, pokwitowanie o którym mowa w ust. 1 stanowi skierowanie na dodatkowe badania techniczne.

Organ wyjaśnił, że w zaistniałym stanie faktycznym na przedniej szybie powstał odprysk oraz odchodzące od niego pęknięcia. Pojęcia odprysk i pęknięcie nie są tożsame. Ponieważ w załączniku nie ma mowy o odprysku na szybie, a w takich wypadkach przepis pozwala na ocenę pod względem zagrożenia dla BRD, funkcjonariusz podjął decyzję o zatrzymaniu DR. Stwierdzone uszkodzenie pozostaje w ścisłej korelacji z charakterem wykorzystania pojazdu (autobusu), a co za tym idzie ma znaczący wpływ na bezpieczeństwo przewożonych osób. Niemniej jednak to uprawniony diagnosta samochodowy po przeprowadzeniu DBT na podstawie przepisów rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania BT pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach, będzie w stanie dokonać technicznej oceny uszkodzenia pojazdu.

W piśmie z marca 2022 r., skarżąca Spółka reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika ustosunkowała się do odpowiedzi organu na skargę. Wskazała, że organ próbując obronić nieprawidłowe zachowanie funkcjonariusza, dokonuje nadinterpretacji powszechnie obowiązujących przepisów prawa – naruszonych w trakcie przeprowadzonej kontroli.

Spółka (strona) przyznała, że szyba autobusu była pęknięta, jednak pęknięcie to nie było w żadnym wypadku znaczne, co potwierdza dokumentacja fotograficzna. W jej ocenie, nie można zgodzić się, że pęknięcie zagrażało w jakikolwiek sposób BRD, co mogłoby stanowić podstawę do zatrzymania DR pojazdu. Było to niewielkie pęknięcie, które nie ograniczało nawet w najmniejszym stopniu pola widzenia kierowcy oraz łatwego, wygodnego i pewnego posługiwania się urządzeniami do kierowania, hamowania, sygnalizacji i oświetlenia drogi przy równoczesnym jej obserwowaniu.

Skarżąca Spółka podkreśliła, że „uzasadnione przypuszczenia”, czy „zdolność przewidywania” funkcjonariusza Policji nie mogą wynikać wyłącznie z nabytej podczas szkoleń wiedzy, czy też z jego doświadczenia lecz muszą znajdować oparcie w powszechnie obowiązujących przepisach prawa.

Z treści sporządzonej przez wymienionego wyżej funkcjonariusza notatki służbowej z grudnia 2021 r. wynika, że zatrzymania DR dokonano w związku z „pęknięciem szyby czołowej” znajdującym się w jej dolnej części. W notatce podano, że miejsce pęknięcia było zabrudzone, a po rozmowie z kierującą ustalono, że nie powstało w dniu kontroli. Jak wskazał funkcjonariusz, „decyzja o zatrzymaniu DR podyktowana była tym, że od pęknięcia odchodziło wiele ramion o kilkucentymetrowej długości, co może wskazywać na osłabienie konstrukcji szyby oraz na jej postępową degradację. W związku z powyższym zachodzi wysokie prawdopodobieństwo nagłego powiększenia przedmiotowego pęknięcia co z kolei może stanowić realne i bezpośrednie zagrożenie dla przewożonych osób”. Dodatkowo w notatce zapisano, że „kontrolowany pojazd to autobus komunikacji publicznej, pęknięta szyba ma znaczący wpływ na bezpieczeństwo nie tylko kierującego ale przede wszystkim przewożonych pasażerów, a według rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia, jej powierzchnia powinna zapewniać kierującemu pełną i wyraźną widoczność bez zniekształcenia obrazu”.

Wskazywany w pokwitowaniu załącznik nr 1 do rozporządzenia w sprawie kontroli ruchu drogowego, określa sposób identyfikowania pojazdu, zakres i metody kontroli jego stanu technicznego. Pozycja 3.2 lit a) tego załącznika dotyczy stanu szyb i jako kryteria uznania stanu pojazdu za niezadowalający wskazuje:

– pęknięcia lub przebarwienia szyby szklanej lub z tworzywa (o ile jest dozwolone), poza obszarem oczyszczanym przez wycieraczki szyby przedniej (kategoria usterki – drobna),

– ograniczone widzenie w obszarze oczyszczanym przez wycieraczki szyby przedniej lub niewidoczne lusterka zewnętrzne (kategoria usterki – poważna).

Natomiast pozycja 3.1 tego załącznika dotyczy pola widzenia i jako kryteria uznania stanu pojazdu za niezadowalający wskazuje:

– przeszkody w polu widzenia kierowcy znacząco ograniczające widoczność do przodu lub na boki (poza obszarem oczyszczanym przez wycieraczki szyby przedniej) – kategoria usterki – drobna,

– ograniczone widzenie w obszarze oczyszczanym przez wycieraczki szyby przedniej lub niewidoczne lusterka zewnętrzne – kategoria usterki – poważna.

Analiza przytoczonych powyżej przepisów załącznika nr 1 do rozporządzenia w sprawie kontroli ruchu drogowego prowadzi do wniosku, że usterkę poważną stanowią takie uszkodzenia szyby przedniej, których skutkiem jest ograniczenie widzenia w obszarze oczyszczanym przez wycieraczki. Natomiast pęknięcia lub przebarwienia znajdujące się poza tym obszarem stanowią jedynie usterki drobne.

W ocenie Sądu dołączona do akt sprawy, oraz akt administracyjnych dokumentacja nie potwierdza by na szybie przedniej pojazdu, w polu oczyszczanym przez wycieraczki, w dacie przeprowadzania jego kontroli, znajdowały się takie uszkodzenia, które ograniczałyby pole widzenia kierowcy.³

Zdaniem WSA w Szczecinie, w tej sytuacji nie może być mowy o usterce poważnej wymienionej w pozycji 3.2 lit. a) załącznika nr 1 do ww. rozporządzenia – wskazywanej jako powód zatrzymania DR w skierowaniu pojazdu na dodatkowe badania techniczne (DBT) zawartym w pokwitowaniu z dnia 13 grudnia 2021 r. Z tych samych względów uszkodzenie to nie może być uznane za usterkę poważną wymienioną w pozycji 3.1 tego załącznika – dotyczącej pola widzenia.

O ile można zgodzić się z zawartym w notatce służbowej z grudnia 2021 r. stwierdzeniem, że powierzchnia szyby w autobusie komunikacji miejskiej powinna zapewniać kierującemu pełną i wyraźną widoczność bez zniekształcenia obrazu, o tyle nie sposób stwierdzić, że w tym konkretnym przypadku (autobusu SOLARIS), widoczność ta była w jakikolwiek sposób ograniczona.⁴

W ocenie Sądu, taka argumentacja jest jednak oderwana od realiów sprawy jak również nie znajduje odzwierciedlenia w obowiązujących przepisach.

Zdaniem tego WSA:

„Niewątpliwie każde pęknięcie szyby – teoretycznie – może z czasem się powiększyć, jednak w żadnym razie nie oznacza to, że stanowi „realne i bezpośrednie zagrożenie dla przewożonych osób”. Przede wszystkim, gdyby tak było, pęknięcie szyby zostałoby w cytowanym załączniku do rozporządzenia w sprawie kontroli ruchu drogowego wskazane jako usterka poważna bądź niebezpieczna. Poza tym, wskazany jako podstawa zatrzymania DR art. 132 ust. 1 pkt 1 ustawy PoRD, stanowi o zatrzymaniu wspomnianego DR w wypadku stwierdzenia lub uzasadnionego przypuszczenia, że pojazd zagraża BRD a nie, że być może kiedyś takiemu bezpieczeństwu będzie zarażał.

Sam fakt, że na szybie wystąpiło pęknięcie o takim zagrożeniu jeszcze nie świadczy, zwłaszcza, że jak słusznie zauważyła strona, szyby autobusów są klejone i nie ma możliwości by „rozpadły się na kawałki”.”

Tym samym, brak było także podstaw do zastosowania w tym wypadku, cytowanego już wcześniej, art. 81 ust. 11 pkt 1 lit. a) ustawy Prawo o ruchu drogowym, który przewiduje możliwość skierowania na DBT pojazdu w razie uzasadnionego przypuszczenia, że zagraża on bezpieczeństwu lub narusza wymagania ochrony środowiska.

Biorąc powyższe pod uwagę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie na podstawie art. 146 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi stwierdził bezskuteczność zaskarżonej czynności.⁵

– – – – – – – – – –

Wyrok ten dla Was znalazł

dP

– – – – – – – – – – – – – –